پیشنهادهای نوروزی برای کودکان
تا همین چندسال پیش وقتی صحبت از نوروز می‌شد، دید و بازدید و بازی‌های کودکان هم‌سال با یک‌دیگر بخشی از زندگی کودکان را تشکیل می‌داد.
امّا در این چندسال همه‌چیز تغییر کرده است. سفرها محدود شده است و خیلی از ما دیدارهای کوتاهی با نزدیک‌ترین اقواممان داریم.همه‌ی ما می‌دانیم که پُر کردن تمام اوقات فراغت فرزندان با تلویزیون و تبلت هم مطلوب هیچ‌کداممان نیست. پس چه کنیم؟
پیشنهادهای فرهنگی-هنری و تفریحی کم نیستند. ما در گلپونه به نیازهای مختلف کودکان، امکانات این روزها و البته موقعیت‌های مختلف اقتصادی فکر کردیم و پیشنهادهایی برایتان داریم. صدالبته که اغلب این پیشنهادها به درد دیگر روزهای سال هم می‌خورند تا کنار فرزندانمان اتفاق‌های جذابی را تجربه کنیم.
اول فروردین:
بدون شک نخستین پیشنهاد در دسترس برای همه‌ی ما تماشای اثر جدید ایرج طهماسب است.
«مهمونی» مجموعه‌ای است که در آن عروسک هم وجود دارد. امّا تا همین لحظه و مثل همیشه ما نکات کمی درمورد اثر جدید ایرج طهماسب می‌دانیم.
مثلا این‌که صداپیشگانی مثل هوتن شکیبا، کاظم سیاحی، سهیل مستجابیان، الی امامی، امیر ادیب و نازنین شعبانی این مجموعه را همراهی می‌کنند و خبری هم از کلاه قرمزی نیست.
دیگر چه می‌دانیم؟ این‌که تهیه کننده این مجموعه حسن خدادادی است. این مجموعه قرار است از نماوا پخش شود و ما هم منتظریم تا ببینیم قرار است این‌بار چه‌طور غافل‌گیر شویم.
امّا چرا ما این پیشنهاد را در صدر قرار دادیم؟ ایرج طهماسب اگرچه نوستالوژی ما بزرگترهاست امّا دیگر همه می‌دانیم فردی که خیلی کم و گزیده کار می‌کند قطعا قرار است اثری مناسب، دیدنی و قابل تامل را در اختیار ما و فرزندانمان قرار دهد. مگر نه؟
دوم فروردین
دوم فروردین روز جهانی آب است. چنین روزی به ما فرصت می‌دهد تا درباره ی آب با کودکانمان صحبت کنیم.
برای آنها جالب است پروسه دسترسی به آب را بدانند. مخصوصا اگر با شگفتی‌هایی مثل قنات‌ها آشنا شوند. البته اگر در تهران یا یزد هستید می‌توانید به موزه آب سَر بزنید و اطلاعات طبقه‌بندی شده‌تری را در اختیار کودکانتان قرار دهید.
اگر در دیگر شهرها زندگی می‌کنید یا مسیرتان نزدیک این موزه‌ها نیست، دو کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم. کتاب «آب چال» از نشر نردبان کتابی جذاب درباره‌ی حیوانات و بحران آب است. با این کتاب می‌توانید فعالیت‌های جانبی هم انجام بدهید.
کتاب «خواب آب» از مجموعه «نیاکان ما» که توسط انتشارات کانون منتشر شده، دیگر کتاب پیشنهادی ماست. این کتاب برای کودکان بالای ۱۰ سال مناسب است و به موضوعاتی مثل «پیدایش قنات و ظهور تمدن‌های جدید»، «مُقَنی‌ها، مهندسان آب و خاک»، «مهندسی طراحی و ساخت قنات»، «سد و بند»، «پیشینه ساخت آب‌انبار در ایران»، «میرآب‌ها» می‌پردازد.
سوم فروردین
اگر با ماشین شخصی به سفر می‌روید، شاید سفر طولانی باشد و کودک در ماشین خسته شود. می‌توانید در ماشین بازی‌های شفاهی انجام دهید. مثلا مدل ماشین‌های جاده را بشمارید. یا با حروف پنج ماشین یک کلمه بسازید.
فصل بهار ابرهای زیادی در آسمان هست. می‌توانید از خلاقیت کودک استفاده کنید و ابرها را به شکل‌ها تشبیه کنید و با آنها قصّه بگویید.
در سفر کتاب‌هایی برای سرگرمی کودک در ماشین داشته باشید. در این زمینه کتاب ۱۰۱ بازی خانوادگی از انتشارات صابرین هم به شما کمک بزرگی خواهد کرد. این کتاب بازی‌هایی را به ما یاد می‌دهد که در زمان مسافرت، تولّد، و در خانه می‌توانیم انجام دهیم.
چهارم فروردین
اگر اهل موزه‌گردی باشید، خیلی خوب است که کودکانتان را به موزه‌ی عروسک‌ها ببرید. هم فال است و هم تماشا. آنها با دیدن عروسک‌های بومی و فرهنگی با جغرافیا و تاریخ و آداب و سنن شهرهای مختلف ایران و سایر کشورها آشنا می‌شوند.
در ایران ۳ موزه عروسک در حال فعالیت است. موزه عروسک‌های ملل در تهران، موزه عروسک و اسباب‌بازی کاشان و موزه عروسک بیرجند. ساختار و چیدمان هر کدام از این موزه‌ها متفاوت است و عروسک‌های متفاوتی را در هر کدام می‌بینیم. ضمن این‌که در این موزه‌ها بعضی از اسباب‌بازی‌های قدیمی هم به نمایش در آمده‌اند.
پنجم فروردین
پیشنهاد ویژه‌ی ما سَر زدن به موزه‌ی کودکی ایرانک است. چرا این پیشنهاد ویژه است؟ چون اگر در تهران هم زندگی نکنید می‌توانید این موزه را به صورت مجازی ببینید.
هدف این موزه این است که آن‌چه از میراث کودکی در سرزمین ما برجا مانده به نمایش در بیاید و بار دیگر درباره آنها حرف بزنیم. این موزه می‌خواهد ارزش منابع و اسناد یا پدیدارهای زیستی و فرهنگی این گروه سنی را درک کنیم.
در موزه‌ی ایرانک کارگاه‌هایی هم برگزار می‌شود که می‌توانید کودکانتان را در آنها نام‌نویسی کنید. امّا اگر از پایتخت دور هستید به نشانی iranak.org بروید و با دیدن عروسک‌ها، اسباب‌بازی‌ها،نوشت‌افزارها و کتاب‌ها و پوشاک و…. حسابی لذّت ببرید.
ششم فروردین
در کدام استان یا شهر زندگی می‌کنید؟ اگر نزدیک محل زندگی‌تان پارک جنگلی یا جنگل دارید یک پیشنهاد جذاب برایتان داریم. کودکان را به پرنده‌نگری ببرید. اگر تا به حال درباره پرنده‌نگری اطلاعاتی نداشته‌اید باید بدانید اصلا کار سختی نیست.
البته روز جهانی پرنده‌نگری ۲۵ آبان است، اما فعلا قرار است کودکان را به یک سرگرمی مفید تشویق کنید. با هم دنبال پرنده‌ها بگردید.
صداهای آنها را مقایسه کنید. به شاخه‌های درختان زل بزنید و ببینید لانه‌ی هر پرنده چه شکلی است. و حتی از پرنده‌هایی که روی زمین می‌بینید و اطلاعاتی درباره‌شان ندارید عکس بگیرید و بعد با هم درباره‌ی آنها مطالبی را جست وجو کنید.
خوب است بدانید اصول پرنده‌نگری در ساحل و جنگل و مناطق مرطوب متفاوت است و بعدتر می‌توانید خیلی حرفه‌ای‌تر این سرگرمی را ادامه بدهید.
هفتم فرودین
این روز، روز جهانی هنرهای نمایشی است. می‌توانید در این روز با سرزدن به تیوال از نمایش‌های اجرای کودکان باخبر شوید و همراه با کودکان به سالن‌های نمایش کودک بروید. یا می‌توانید نمایش‌ها را به صورت آنلاین در این روز تماشا کنید.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پس از شیوع کرونا این امکان را در اختیار همگان قرار داده است تا نمایش‌های زیادی را به صورت آنلاین ببینید.
در تالار هنر تهران هم که ویژه نمایش‌های حوزه‌ی کودک است هم می‌توانید به تماشای آثار متنوعی بنشینید.
هشتم فروردین
هشتم فروردین روز ساعت زمین است. در این روز مردم سراسر دنیا برای کمک به خودشان با محیط زیست و زمین دست دوستی می‌دهند و برای یک ساعت وسایل الکتریکی پُرمصرف را خاموش می‌کنند.
در این روز می‌توانید با فرزندتان (فرزندانتان) درباره‌ی دلیل این تصمیم صحبت کنید. این گفت‌وگو به شما فرصت می‌دهد تا درباره صرفه‌جویی با کودکان حرف بزنید
راه‌حل‌های جدیدی برای این‌که دوست‌دار زمین باشید پیدا کنید. یکی از آنها می‌تواند تغییر ساعت استفاده از وسایل پُرمصرف باشد. از طرفی این خاموشی فرصتی برای بازی هم هست.
به نظرتان چه بازی‌هایی را می‌توان در این فرصت انجام داد؟
نهم فروردین
برای نهم فروردین می‌شود کارهای زیادی را انتخاب کرد. ولی شاید سَرک کشیدن به فضای مجازی بد نباشد. مخصوصا اگر قرار باشدی به بزگترین سایت حیات‌وحش در جهان یعنی explore.org سَرک بکشید.
این سرگرمی می‌تواند چند ساعت وقت کودکان را پُر کند و البته فعالیت مفیدی باشد.
همین‌که وارد این سایت شوید دسته‌بندی‌های آن را می‌بینید: می‌توانید با حیوانات آفریقا آشنا شوید. یا به اقیانوس سَرک بکشید. سگ‌ها و گربه‌ها هم که دسته‌بندی‌های شخصی دارند. این‌جا هم می‌توانید پرنده‌نگری کنید یا عکس‌هایی را که از پرنده‌نگری ثبت کرده‌اید با پرنده‌های این سایت مطابقت بدهید. از دیگر خوبی‌های این سایت این که بخش فیلم آن هم جذاب است.
دهم فروردین
شما شجره‌نامه یا درخت خانوادگی دارید؟ نوروز وقت مناسبی برای صحبت درباره‌ی روابط خانوادگی، بیان خاطرات و مرور عکس‌هاست. امّا اگر عکس‌های زیادی دَم دست ندارید شاید بد نباشد با فرزندتان درخت درست کنید. این کار به شما فرصت گفت‌وگو با فرزندتان را می‌دهد و آن اتفاقی که همه ی ما والدین نگرانش هستیم کمرنگ می‌شود.
با این سرگرمی جذاب کودک ما با اقوام دور و نزدیک خود، فرهنگ، زبان و اصالت خود آشنا می‌شود.
البته اگر عکس‌های قدیمی هم در دسترس باشند لذّت این سرگرمی صدچندان می‌شود. مرور عکس‌ها و بیان قصّه و خاطره یک راه‌کار آموزشی است که البته خیلی وقت‌ها از‌آن غافل می‌شویم.
یازدهم فروردین
این روز یک روز خوشمزه است. اول آپریل روزجهانی کتاب خوراکی هست. این رویداد جهانی از سال ۲۰۰۰ در نقاط مختلف جهان برگزار می‌شود. افراد خوراکی‌هایی را به نمایش می‌گذارند که شبیه کتاب هستند. و شاید در کنار این نمایشگاه‌‌های کوچک رویدادهای دیگری هم برگزار شود.
البته قابل حدس است که بیشترین خوراکی تولید شده کیک است، امّا افراد خلاق زیادی هستند که می‌توانند نان‌ها و انواع خوردنی‌ها را به شکل کتاب دربیاورند.
در این روز شاید بد نباشد چنین تجربه‌ای را به کودکتان هدیه دهید. و یا اصلا این روز را بومی‌سازی کنید و به جای آشپزی مناسبتی، به طور کلی آشپزی را در کنار هم تجربه کنید.
دوازدهم فروردین
اگر در این روز طبق پیشنهاد پاراگراف بعدی به کتابفروشی‌ها نرفتید، فرصت کاشت بذر را از دست ندهید. درست است که خیلی از بچّه‌ها برای انجام این دست کارها مقاومت می‌کنند، امّا به آنها وعده بدهید که قرار است بذرهایی که می‌کارند تبدیل به غذا شوند.
می‌توانید در کنار هم کاشت سبزیجات در باغچه یا گلدان را تجربه کنید. شاید بتوانید گلدان‌ها را در پشت بام بگذارید. شاید بالکن بزرگی داشته باشید یا باغچه خانه این فرصت شگفت انگیز را به شما بدهد تا مسوولیت‌پذیری را به فرزندتان آموزش بدهید.
این اتفاق باعث می‌شود فرزندتان بعد از مدت‌ها هم خاک‌بازی کند که صدالبته برای سلامت و رشد او مفید است.
پس باغبانی کنید و منتظر باشید که با محصولات فرزندتان یک غذای جذاب آماده کنید. لوبیا؟ ریحان؟ تربچه؟ آفتابگردان؟ انتخاب شما و فرزندتان چه چیزهایی است؟
سیزدهم فروردین
اصلا و ابدا فکر نکنید که می‌خواهیم درباره‌ی سیزده به‌در و نگهداری از طبیعت صحبت کنیم. نه! این روز ، روز جهانی کتاب کودک است. اول از همه به شما توصیه می‌کنیم درباره‌ی این روز جست‌وجو کنید تا اطلاعات کاملی در این‌باره به دست بیاوردید.
اما چون این روز تعطیل است شاید بتوانید یک روز قبل‌تر سری به کتابفروشی‌های کودک بزنید. کتابفروشی‌هایی که کودکتان ساعت‌ها بتواند در آنها بچرخد و خود شما هم بتوانید با راهنمایان کتاب صحبت‌های مفصلی درباره‌ی انتخاب کتاب مناسب داشته باشید.
اگر نوروز در تهران هستید به کتابفروشی‌های بازی‌و اندیشه در شهرک غرب و نمایشگاه کتاب کودک در خیابان انقلاب سر بزنید. در رشت کتابفروشی باز باران را به شما پیشنهاد می‌دهیم. در اصفهان هم می‌توانید به «سلام کتاب» سر بزنید.
