کودکان بعد از یک سالگی چه میزان لبنیات نیاز دارند؟
دکتر فهمیه محب محمدی، متخصص کودکان و نوزادان
لبنیات از گروه‌های غذایی است که افراط و تفریط در مورد آن زیاد است، یا آن‌قدر شیر و لبنیات به کودک می‌دهیم که کاملا بی‌اشتها می‌شود یا به دلایل غیرعلمی لبنیات را از رژیم غذایی کودک حذف می‌کنیم.
دکتر فهمیه محب محمدی، متخصص کودکان و نوزادان، به گلپونه می‌گوید: بزرگ‌ترها باید در زمینه‌ی مصرف لبنیات و کلسیم به صورت متعادل و علمی برخورد داشته باشند و حد و حدود مصرف درست لبنیات را بدانند.
بعد از یک سالگی چه میزان لبنیات مصرف کنیم؟
بعد از یک سالگی میزان نیاز کودک به شیر مادر خیلی کم می‌شود و حتی می‌تواند از شیر گرفته شود. بعد از قطع شیر مادر منبع عمده‌ی کلسیم دریافتی کودک لبنیاتی است که در طول روز در کنار غذاهای دیگر مصرف می‌شود.
میزان نیاز روزانه‌ی کودک بالای یک سال به کلسیم ۷۵۰ میلی‌گرم روزانه است که این میزان از ۴۸۰ سی‌سی شیر و لبنیات تامین می‌شود. این میزان می‌تواند ترکیبی از شیر مادر، شیرخشک و لبنیاتی مانند ماست و پنیر باشد.
اگر کودک شما شیر گاو دوست ندارد نگران نباشید، ماست به اندازه‌ی شیر کلسیم و پروتئین دارد، اگر ماست هم دوست ندارد از ترکیب ماست با میوه‌های رنگی، ترکیب ماست با کره مغزی‌جات، عسل، ماست و بستنی خانگی استفاده کنید.
کشک و پنیر هم منابع خیلی خوبی از کلسیم برای جایگزینی شیر هستند. پیش از دوسالگی می‌توانید از لبنیات کامل و پرچرب استفاده کنید و بعد از دوسالگی بهتر است لبنیات کم‌چرب مصرف کنید.
اگر فرزندان شما حجم کمی از لبنیات می‌خورد می‌توانید از ماست ایسلندی که حجم بالاتری از پروتئین و کلسیم را دارد استفاده کنید.
منابع گیاهی کلسیم را جایگزین کنید
اگر فرزند شما هیچ لبنیاتی نمی‌خورد منابع گیاهی کلسیم را جایگزین کنید. سبزی‌جات با برگ‌های سبز تیره مثل اسفناج و کلم بروکلی کلسیم بالایی دارند. تقریبا هر فنجان بروکلی پخته ۲۵۰ میلی‌گرم کلسیم دارد.
• یادتان باشد شیرهای گیاهی مثل شیر بادام و سویا به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند از نظر میزان کلسیم و پروتئین جایگزین لبنیات باشد.
• فراموش نکنید که لبنیات در بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی و کرونا نه تنها ممنوع نیست بلکه بسیار هم مفید است. خوردن لبنیات با هیچ غذایی ممنوع نیست و حتی مصرف متعادل لبنیات در سنگ کلیه هم مجاز است و منعی ندارد.
بهترین لبنیات برای کودکان کدام است؟
یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های والدین در مورد لبنیات، تصمیم‌گیری بین لبنیات پاستوریزه و محلی است.
لازم است بدانیم لبنیات محلی گاهی از شیر نجوشیده تهیه می‌شود و شیر نجوشیده می‌تواند عامل انتقال بیماری‌های مشترک بین دام و انسان باشد. این اتفاق در بعضی از انواع لبنیات مثل سرشیر، خامه، بستنی و پنیر بیشتر رایج است.
هم‌چنین در تهیه و جمع‌آوری شیرهای محلی و انتقال این شیرها به واحدهای کارگاهی ممکن است نظارت کافی وجود نداشته باشد که همین امر می‌تواند سبب انتقال بیشتر آلودگی شود.
در نهایت روش از بین بردن آلودگی شیرها در واحدهای غیرصنعتی جوشاندن طولانی مدت شیر است که منجر به از بین رفتن میزان زیادی از ریزمغذی‌های موجود در شیر خواهد شد.
برای تهیه‌ی لبنیات در کارخانه‌های بزرگ از نظارت مستقیم مهندسین صنایع‌غذایی استفاده می‌شود، این متخصصین مانع انتقال غیراصولی شیر شده و از بیمار نبودن و واکسینه بودن دام‌های مورد استفاده اطمینان حاصل می‌کنند.
هم‌چنین روش از بین بردن آلودگی‌ها در شیر مصرفی کارخانه‌ها پاستوریزه کردن و استرلیزه کردن است که آسیبی به ریزمغذی‌های موجود در لبنیات نمی‌زند.
لازم است بدانیم که شیر پاستوریزه و استرلیزه حاوی مواد نگه‌دارنده نیست و ماندگاری بالای شیر ناشی از بسته‌بندی خاص شیر است.
• در صورت تمایل به مصرف لبنیات محلی در کودکان حتما از سالم بودن دام و تمیز بودن محل نگه‌داری شیر اطمینان حاصل کنید و شیر محلی را قبل از استفاده بجوشانید.
حساسیت به پروتئین گاوی
۱۱ درصد کودکان زیر یک سال مبتلا به آلرژی غذایی هستند و شایع‌ترین حساسیت غذایی در این سنین حساسیت به پروتئین گاوی است.
• کودکانی که والدین یا خواهر و برادر آن‌ها مبتلا به آلرژی هستند بیشتر در معرض این نوع آلرژی قرار دارند.
لازم است بدانیم ۶۰ درصد کودکان مبتلا به این نوع آلرژی تا یک سالگی بهبود می‌یابند و ۸۰ درصد آن‌ها تا ۵ سالگی تحمل کامل به لبنیات پیدا می‌کنند، درصد کمی از کودکان مبتلا به آلرژی به پروتئین گاوی تا پایان عمر قادر به مصرف لبنیات نیستند.
اگر کودک شما اگزمای پوستی مقاوم به درمان، ریفلاکس مقاوم به درمان، اسهال یا اسهال خونی یا عدم وزن‌گیری دارد لازم است از نظر این بیماری بررسی شود.
درصد زیادی ازکودکان حساس به پروتئین گاوی به شیر بُز نیز آلرژی دارند. درمان این نوع آلرژی مصرف شیرهای درمانی با پروتئین هیدرولیزه و یا رژیم‌غذایی حذف لبنیات برای مادر است.
برای دریافت رژیم‌غذایی با دکتر فهمیه محب محمدی، متخصص کودکان و نوزادان در ارتباط باشید.
