والدین کودکان اوتیستیک قزوین با خبر باشند؛
فعالیت مرکز تخصصی اوتیسم سینا با ظرفیت ۵۰ نفر
اوتیسم یک اختلال طیفی است که مبتلایان را از کودکی درگیر می‌کند. کودکانی که به اوتیسم مبتلا هستند؛ دنیا را متفاوت از دیگران حس می‌کنند، می‌بینند و می‌شنوند. البته افراد مبتلا در طیف خفیف تا شدید قرار می‌گیرند. امّا مهم‌ترین مساله در نگهداری این طیف از کودکان آگاهی‌بخشی به خانواده‌های آنان است. آموزش‌ها می‌تواند نگرانی‌های بزرگ‌ترهای آن‌ها را کم کند و به این دسته از کودکان هم کمک کند تا از ظرفیت‌های خود بهتر و کامل‌تر استفاده کنند.
بزرگ‌ترها باید آموزش ببینند
به گزارش گلپونه ، بنابر گفته‌ی مدیر کل بهزیستی استان قزوین تعداد ۱۳۶ فرد مبتلا به اوتیسم از سن ۴ تا ۳۹ سال تحت حمایت بهزیستی استان قزوین قرار دارند که ۹۸ نفر از آنان مرد هستند.
در حال حاضر مرکز آموزشی و توانبخشی روزانه‌ی اوتیسم سینا در شهر قزوین فعّال است که ۵۰ نفر از کودکان دارای این اختلال به‌صورت یارانه‌ای در این مرکز حضور داشته و از خدمات آموزشی آن بهره می‌برند. پس از نیازسنجی تیم توانبخشی این مرکز به کودکان اوتیستیک، خدماتی چون گفتار درمانی، موسیقی، نقّاشی، مشاور و روانشناسی ارایه می‌دهد.
هم‌چنین برای بزرگ‌ترهای این طیف کودکان نیز کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود. بهزیستی برای تشویق خانواده‌ها به حضور در این مراکز و به منظور حمایت از خانواده‌های دهک پایین، کمک هزینه آموزشی با عنوان یارانه به مبلغ ۸۰۰ هزار تومان به این مرکز پرداخت می‌کند.
پذیرش در مرکز آموزشی بعد از انجام آزمون صورت می‌پذیرد؟
فاطمه جمالی، کارشناس توانبخشی و کارشناس ناظر مراکز روزانه قزوین که حدود ۸ سال سابقه‌ی گفتار‌درمانی دارد در گفت‌وگو با گلپونه می‌گوید: «در قزوین مرکز نگهداری و شبانه‌روزی برای مبتلایان به اوتیسم نداریم؛ امّا در حال حاضر مرکز آموزشی و توانبخشی سینا را داریم که از سال ۱۳۹۵ فعّال است و ظرفیت ۵۰ کودک اوتیستیک را دارد. البته یک مرکز دیگر هم در حال گرفتن پروانه مجوز است که اگر مشکلی پیش نیاید تا دو ماه آینده با ظرفیت ۳۰ نفر با آموزش‌های متفاوت به بهره‌برداری می‌رسد. مراکز روزانه‌ی ما طی شیوه‌نامه‌های تخصصی زیر نظر بهزیستی تشکیل می‌شوند و تمانی کارکنان باید طبق شیوه‌نامه‌ها باشد. در قسمت معاونت توانبخشی و دفتر مراکز روزانه هم به نسبت نوع کاربرد مرکز شیوه‌نامه داریم که شامل اوتیسم هم است.»
پذیرش چگونه است؟
وی در ادامه درباره‌ی چگونگی پذیرش افراد اوتیستیک در مراکز می‌گوید:«افرادی که می‌خواهند به این مرکز مراجعه کنند؛ باید تحت نظر بهزیستی بوده و در یکی از مراکز پرونده داشته باشند. هم‌چنین در کمیسیون‌های پزشکی تشخیص اوتیسم شرکت کرده و تشخیص اوتیسم را گرفته باشند.»
غربال‌گری چه شکل است؟
جمالی در مورد نحوه‌ی غربال‌گری کودکان برای تشخیص اوتیسم توضیح می‌دهد:«ما از سال ۱۳۹۵ دوره‌های آموزشی خاص برای کودکان اوتیستیک گذراندیم و از همان زمان طرح غربال‌گری هم آغاز شد. در حال حاضر غربال‌گری کودکان از راه آزمون‌های «هیوا» و «گارس» ۲ است. این غربال‌گری باید در محیطی آرام برای کودک و خانواده انجام شود تا بتوانیم پرسش‌ها را مطرح کنیم. هم‌چنین ما سامانه‌ی اوتیسم داریم که کودکانی که از آزمون‌ها رد می‌شوند در این سامانه ثبت می‌شوند.»
سطح آزمون‌های غربال‌گری
آزمون «هیوا» ساده و شامل ۱۰ پرسش از شایع‌ترین علائم در کودکان اوتیسم است. خود خانواده این پرسش‌ها را می‌خوانند و با رفتار فرزند خود مقایسه می‌کنند؛ اگر ما از این ۱۰ پرسش تعداد ۳ پاسخ مثبت داشته باشیم به اوتیسم شک می‌کنیم که همراه با مصاحبه پیگیری و در نهایت آزمون «گارس ۲»تشخیص نهایی صورت می‌گیرد که ۴۰ تا ۴۵ پرسش دارد.
سن و سال غربال‌گری
وی درباره‌ی سن غربال‌گری افراد می‌گوید:«غربال‌گری ما طبق آموزش از طریق دکتر صمدی که از متخصصان هوشی و رشدی از پزشکان ایرلندی هستند؛ برای سنین ۳ تا ۵ سال انجام می‌گیرد. این تست‌ها برای سنین بالاتر ممکن است جواب دقیقی ندهد. بعد از تشخیص قطعی اوتیسم، مطابق شیوه‌نامه‌ها افراد ۳ تا ۱۸ پرسش می‌توانند از خدمات مرکز آموزشی روزانه اوتیسم استفاده کنند.»
کودکان اوتیسم در طیف‌های مختلفی قرار دارند
این کارشناس توانبخشی در ادامه‌ی این گفت‌وگو می‌گوید:«چون اوتیسم یک طیف است؛ کودکان مبتلا در طیف‌های مختلفی قرار دارند. ممکن است از اوتیسم سطح بالا و بهره‌ی هوشی بالا داشته باشیم تا اوتیسم همراه با سایر معلولیت‌ها، مانند ذهنی، بینایی و حسی و سایر اختلال‌هایی که در دسته‌ی معلولیت‌ها قرار می‌گیرند. آموزش برای این دسته به دلیل ویژگی‌های اخلاقی که دارند؛ سخت‌تر است.»
کتابچه‌های آموزشی را بخوانید
فاطمه جمالی برای اطلاع‌رسانی به خانواده‌ها عنوان می‌کند: «ما از همان آغاز غربال‌گری در سال ۱۳۹۵؛ یک سری کتابچه‌هایی هم تهیه کردی که به صورت خیلی ساده علایم نخستین اوتیسم را آموزش می‌داد. این کتابچه‌ها داخل سامانه اوتیسم به نشانی www.irautism.ir بارگذاری شده است. و هم‌زمان با شروع غربال‌گری کتابچه‌ها توزیع شد. اگر خانواده ها علائمی در کودکان خود دیدند که به اوتیسم مشکوک شدند؛ به این سامانه مراجعه کرده و بعد از نام‌نویسی از این کتابچه‌های آموزشی استفاده کنند.
نشانی مرکز توانبخشی اوتیسم سینا:
قزوین، خیابان رسالت – مرکز آموزشی کودکان اوتیسم
تلفن: ۰۲۸۳۳۳۶۵۴۹۹
برای شرکت در آزمون غربال‌گری اوتیسم، کودکان ۳ تا ۵ سال می‌توانید
به نشانی اینترنتی www.autism.behzisti.net مراجعه کنند.
